Yerel saatle 07.00’de başlayan oy verme işlemi için 28 milyona yakın kayıtlı seçmen, ülke genelinde 23 bin 292 seçim merkezinde sandığa gidiyor.
Parlamentonun alt kanadı Ulusal Meclis’teki 400 milletvekilinin ve ülkenin 9 eyaletindeki yasama meclisi üyelerinin seçileceği 2024 genel seçimi, ülkenin 30 yıllık demokrasi tarihindeki 7’nci genel seçim olma özelliği taşıyor.
Güney Afrika Seçim Komisyonu (IEC) verilerine göre, Ulusal Meclis’teki 400 sandalye ve eyalet meclislerindeki toplam 430 sandalye için 14 bin 889 aday yarışıyor.
Oy verme işlemleri yerel saatle 21.00’de sona erecek.
Resmi olmayan sonuçların gece yarısına doğru gelmeye başlaması, resmi sonuçların ise 2 Haziran’da açıklanması bekleniyor.
Cumhurbaşkanını Ulusal Meclis seçiyor
Güney Afrika’da cumhurbaşkanı 400 sandalyeli Ulusal Meclis milletvekilleri tarafından gerçekleştirilen oylamada, salt çoğunluk esasına göre seçiliyor.
Ülkede demokratik düzene geçilen 1994 yılından itibaren ilk 5 cumhurbaşkanı, 30 yıldır iktidarda bulunan Afrika Ulusal Kongresi’nden (ANC) çıkmıştı.
Anketler, ANC’nin bu seçimde ilk kez meclisteki çoğunluğu kaybedebileceğine işaret ediyor. Bu durum, cumhurbaşkanlığı seçiminde partiler arası ittifakları zorunlu hale getiriyor.
Bağımsız adaylar ilk kez yarışıyor
Yeni seçim yasası kapsamında, ilk kez bağımsız adaylar da seçime katılabiliyor.
Bu değişiklik kapsamında, meclisteki 400 koltuktan 200’ü, yalnıza seçime ulusal düzeyde katılan partilerin adayları arasından seçiliyor.
Kalan 200 koltuk için, ulusal düzeyde katılan partilerin adaylarının yanı sıra eyalet düzeyinde katılan partilerin adayları ile bağımsız adaylar da yarışıyor.
Bu yüzden seçmelere milletvekili seçimleri için 2 ayrı pusula veriliyor. Seçmenler, 3’üncü pusulada ise 9 eyaletin yasama meclisi üyelerini oyluyor.
IEC verilerine göre 70 siyasi partinin katıldığı genel seçimde 11 bağımsız aday yarışıyor.
Son genel seçimler 2019’da yapılmıştı
Güney Afrika’da son genel seçimler 8 Mayıs 2019 tarihinde yapılmıştı.
Bu seçimde oyların yüzde 57,5’ini alan ANC mecliste 230 sandalye elde ederek çoğunluğu sağlamış, parti lideri Cyril Ramaphosa cumhurbaşkanı seçilmişti.
Ana muhalefet partisi Demokratik İttifak, 2019 seçiminde yüzde 21’e yakın oyla 84 sandalye elde ederken, 3’üncü büyük parti Ekonomik Özgürlük Savaşçıları (EFF) yüzde 11 civarında oy oranıyla 44 sandalye kazanmıştı.
Kalan 42 sandalye ise meclise giren diğer 11 parti arasında dağılmıştı.
Güney Afrika’da 2014’te seçime katılım oranı yüzde 73,4, 2019’da ise yüzde 66,05 olarak gerçekleşmişti.
