Fas’ın Kach Kouch bölgesinde bulunan Bronz Çağı yerleşimi, Mağrip tarihini yeniden şekillendiriyor. Bu keşif, Fenikeliler’den önceki erken yerleşim, tarım ve kültürel etkileşimlerin varlığını kanıtlıyor.
Bronz Çağı yerleşimlerinin çoğu Avrupa topraklarında belgelenmişti. Coğrafi yakınlıklarına rağmen, Mağrip uzun süre bu tarihsel anlatılardan dışlanmış ve Fenikeliler’in MÖ 800 civarında gelmesine kadar “boş topraklar” olarak yanlış bir şekilde tanımlanmıştı.
Barselona Üniversitesi’nden Hamza Benattia Melgarejo’nun liderliğindeki bir araştırma ekibi, bu bölgedeki ilk Bronz Çağı yerleşimini, Fenikeliler dönemi öncesine ait olarak keşfetti. Bu keşif, Afrika ve Akdeniz tarihindeki büyük bir öneme sahip.
Ne bulundu?
Antiquity dergisinde yayımlanan bulgulara göre, Fas’ın kuzeybatısında yer alan Kach Kouch’ta yapılan kazılar, MÖ 2200 ile 600 yılları arasında insan yerleşimi izleri ortaya koyuyor. Bu, Mısır dışında Akdeniz Afrika’sında bu döneme ait bilinen en eski yerleşim alanı.
Barselona Üniversitesi Coğrafya ve Tarih Fakültesi’nde doktora öğrencisi ve Antik Çağ ve Protohistorik Arkeoloji Araştırma Grubu üyesi olan Hamza Benattia Melgarejo’nun liderliğindeki uluslararası bir araştırma ekibi, Kach Kouch’un prehistorik yerleşimini inceliyor. Alan, Lau Nehri yakınlarında, günümüz sahilinden on kilometre mesafede ve Cebelitarık Boğazı’na 30 kilometre güneydoğusunda yer alan yaklaşık bir hektarlık bir alanı kapsıyor.
Kazılar, farklı yerleşim aşamalarını ortaya koyuyor
İlk yerleşim aşaması MÖ 2200-2000’i kapsıyor. Bu dönemde, Bronz Çağı’ndan İber Yarımadası’na geçişi gösteren ilk yerleşik yaşam izleri bulundu. İkinci Yerleşim Aşaması ise MÖ 1300-900. Tarım toplumu kurularak, Fenikeliler’den önceki yerleşik yaşamın kesin kanıtları ortaya çıktı. Ahşap kerpiç binalar, kaya içine oyulmuş silolar ve tarımsal faaliyetleri gösteren buluntular da keşfedildi.
Üçüncü yerleşim aşaması MÖ 800-600. Bu dönemde doğu Akdeniz’den gelen kültürel yeniliklerle birlikte, yerel ve yabancı pratiklerin karışımı gözlemlendi. Bu, topluluğun Akdeniz değişim ağlarına aktif bir şekilde katıldığını gösteriyor.
Hamza Benattia Melgarejo, “Kach Kouch, Mağrip’te sürekli yerleşimin en iyi belgelenmiş örneklerinden biri ve uzun zamandır var olan çok farklı bir hikaye anlatıyor. Bu, yerel toplulukların yalnızca izole olmadığını, aksine dinamik ve etkileşim içinde olduklarını gösteriyor” diyor. “Bu alandaki kazılar, tarihsel önyargıları düzeltmek adına bir başka adım olup, Mağrip’in Akdeniz’in sosyal, kültürel ve ekonomik ağlarında aktif bir katılımcı olduğunu ortaya koyuyor” diye ekliyor.
