Portsmouth Üniversitesi paleontoloji öğrencisi Benjamin Weston tarafından bulunan fosilleşmiş alt çene, dinozorlarla aynı dönemde yaşamış küçük bir memeliye ait.
145 milyon yıllık çene kemiği
Weston, Dorset’teki Durlston Koyu kayalıklarında arazi çalışması yaparken, yalnızca 16.5 mm uzunluğundaki bir alt çene fosiline rastladı.
Bu çene, küçük tümsekli arka dişleriyle tanınan ve “multituberkülat” adı verilen antik bir memeli grubuna ait.
Bu memeliler, 130 milyon yıl boyunca hayatta kalmış ve fare boyutundan kunduz büyüklüğüne kadar farklı türler geliştirmişti.
Novaculadon mirabilis: Yeni türün adı
Yeni türe Novaculadon mirabilis adı verildi. “Novacula”, hayvanın jilet gibi keskin arka dişlerine, “mirabilis” ise olağanüstü iyi korunmuş fosiline atıfta bulunuyor.
Fosilin önünde uzun, keskin bir kesici diş, ardından boşluk ve dört keskin kenarlı küçük azı dişi bulunuyor.
Sanatsal canlandırması, hayvanın avuç içine sığacak büyüklükte, benekli ve çizgili, tüylü bir yapıya sahip olabileceğini gösteriyor.
Diş yapısı, Novaculadon’un muhtemelen solucan ve böcek gibi küçük omurgasızlarla beslenen omnivor bir tür olduğunu düşündürüyor.
Bir asırlık aradan sonra gelen ilk multituberkülat çenesi
Bu, Swanage bölgesinde Viktorya döneminden bu yana bulunan ilk multituberkülat çene kemiği. Fosilin detaylı incelemesi, türün tamamen yeni olduğunu doğruladı. Araştırma, Geologists’ Association dergisinde yayımlandı.
Dijital diş ameliyatı: CT tarama ve 3D baskı ile analiz
Fosil, kaya parçalarıyla çevrili olduğu için geleneksel yöntemlerle zarar görmeden incelenmesi zordu. Bu nedenle Portsmouth Üniversitesi, gelişmiş CT tarama teknolojisi kullandı. Elde edilen görüntüler, Abu Dabi’de görev yapan eski öğrenci Jake Keane tarafından dijital olarak işlendi. Keane, çevre kayaları sanal ortamda “temizleyerek” her dişi ayrı ayrı ortaya çıkardı.
Ardından, üniversitenin 3D baskı laboratuvarında 10 kat büyütülmüş kopyalar üretildi. Böylece fosile zarar vermeden detaylı inceleme yapılabildi.
Araştırma, erken memelilerin dinozorların egemenliğinde nasıl hayatta kaldığını ve ekolojik boşlukları nasıl doldurduğunu gösteriyor. Multituberkülatlar, Kretase sonundaki büyük yok oluştan sağ kurtulsalar da yaklaşık 33 milyon yıl önce Oligosen döneminde nesilleri tükendi.
