M-MATISSE (Mars Magnetosphere ATmosphere Ionosphere and Space-weather SciencE), Mars’a iki robotik yörünge aracı göndermeyi planlıyor. Bu araçlar, gezegenin manyetosferi, iyonosferi ve termosferi gibi atmosfer katmanlarını; ayrıca yüzeye yakın atmosfer ve radyasyon düzeylerini inceleyecek.
Görev onay alırsa, Mars’ın uzay havasını tüm katmanlarıyla araştırmaya odaklanan ilk özel görev olacak.
Mars’ta tehlikeli koşullara karşı erken uyarı
Leicester Üniversitesi’nden Dr. Beatriz Sánchez-Cano’ya göre bu görev, Güneş’ten gelen enerji ve parçacıkların Mars atmosferinde nasıl emildiğini, yüzey süreçlerini nasıl etkilediğini ortaya koyacak. Bu bilgiler, özellikle insanlı görevlerde yaşanabilecek radyasyon tehlikelerini öngörmek ve önlem almak açısından kritik öneme sahip.
Dr. Sánchez-Cano, “Mars’taki uzay havası koşullarını anlamak, hem robotik hem de insanlı görevler için hayati. Dünya’daki uzay hava izleme deneyimimizden bu tür tehlikelerin ne kadar önemli olduğunu biliyoruz,” dedi.
Henri ve Marguerite: Mars’ı iki koldan izleyecekler
Görevde kullanılacak iki uzay aracıya Henri ve Marguerite adları verildi. Henri, Mars’ın plazma sisteminde yer alacak; Marguerite ise daha uzak bir bölgede, Güneş rüzgarı etkisinin yoğun olduğu bölgeleri gözlemleyecek.
Bu strateji sayesinde, Mars’ın atmosferi üzerindeki Güneş rüzgarı etkisi hem yakın hem uzak mesafeden eş zamanlı olarak izlenebilecek. Bu da Mars atmosferinin nasıl evrildiği ve yaşanabilirliğe dair hangi şartlara sahip olduğu konusunda yeni bilgiler sağlayacak.
Görev önerisi şu anda ESA’nın “orta ölçekli görev” programı için değerlendirme sürecinde. Üç adaydan biri olan M-MATISSE, 2026 ortasında açıklanacak kararı bekliyor.
Görev seçilirse, Birleşik Krallık parçacık ölçüm cihazlarının tamamından ve bilimsel veri yönetim merkezinden sorumlu olacak. İngiltere bu sayede, Mars’ta şimdiye dek elde edilmiş en hassas iyon, nötral ve elektron ölçümlerini yapacak.
Gelecekteki Mars astronotlarına kalkan olabilir
M-MATISSE görevi, yalnızca bilimsel veri değil, gelecekte Mars’a ayak basacak astronotların güvenliği için de bir kalkan görevi görecek.
Mars’ın uzay iklimi hakkında doğru tahminler yapılabilmesi, yaşanabilir bölgelerin belirlenmesi ve görev ekipmanlarının dayanıklılığı açısından bu tür araştırmalar hayati kabul ediliyor.
Eğer M-MATISSE onay alırsa, Mars’a giden yol biraz daha netleşmiş olacak.
