Apple’ın sunduğu mevcut sistemde yalnızca hesap sahibi verilerine erişebiliyor, şirketin kendisi bile bu verilere ulaşamıyor. Ancak, İngiltere İçişleri Bakanlığı, 2016 yılında yürürlüğe giren Soruşturma Yetkileri Yasası (Investigatory Powers Act – IPA) kapsamında teknoloji devinden bu verilere erişim sağlamasını istedi.
Yasa, teknoloji firmalarının kolluk kuvvetleriyle iş birliği yaparak belirli durumlarda bilgi sağlamasını zorunlu kılıyor. Ancak Apple, konu hakkında yorum yapmazken, web sitesinde “gizliliğin temel bir insan hakkı” olduğunu vurguluyor.
İçişleri Bakanlığı da “operasyonel konular hakkında yorum yapmıyoruz” açıklaması yaparak talebin içeriğine dair detay vermedi.
Gizlilik ihlali endişesi
Hükümetin talebi, özellikle gizlilik savunucuları tarafından büyük tepkiyle karşılandı. Privacy International adlı sivil toplum kuruluşu, bu adımı “benzersiz bir saldırı” olarak nitelendirerek, bunun dünya çapında kötü niyetli yönetimlere cesaret verebileceğini belirtti.
Kuruluşun hukuk direktörü Caroline Wilson Palow, “Bu, İngiltere’nin girmemesi gereken bir mücadele. Bu aşırı yetki kullanımı, tehlikeli bir emsal teşkil ediyor” ifadelerini kullandı.
Apple’ın gelişmiş veri koruma sistemi hedefte
Hükümetin erişim talebi, Apple’ın sunduğu Gelişmiş Veri Koruma (Advanced Data Protection – ADP) sistemini hedef alıyor. Bu sistem, uçtan uca şifreleme yöntemi kullanarak, yalnızca hesap sahibinin verilere erişebilmesini sağlıyor.
Ancak bu özelliğin bir dezavantajı da bulunuyor: Eğer kullanıcı hesap bilgilerini kaybederse, Apple bile verileri geri getiremiyor.
Bu özellik yalnızca kullanıcıların isteği doğrultusunda aktif hale getiriliyor ve kaç kişinin bu hizmeti kullandığı bilinmiyor.
Yetkililer, talebin tüm kullanıcılara yönelik genel bir gözetleme anlamına gelmediğini savunsa da uzmanlar, şifreleme sistemine açılacak her kapının siber tehditler için büyük bir risk oluşturacağını vurguluyor.
Apple, geri adım atmayabilir
Apple, daha önce İngiltere’nin bu tarz taleplerine karşı çıkmış ve bu tür bir baskı durumunda şifreleme hizmetlerini tamamen geri çekebileceğini açıklamıştı.
Şirket, “ürünlerimizde asla bir arka kapı (backdoor) oluşturmayacağız” diyerek, bu tür taleplere boyun eğmeyeceğini vurgulamıştı.
Ancak Soruşturma Yetkileri Yasası, yalnızca İngiltere’de faaliyet gösteren şirketleri değil, dünya genelindeki tüm teknoloji firmalarını kapsıyor. Yani Apple’ın bu hizmeti İngiltere’de durdurması bile hukuki süreçten kaçınmasına yetmeyebilir.
Teknoloji dünyasında benzer baskılar
Bu, bir teknoloji firmasına şifreleme konusunda yapılan ilk baskı değil. 2016’da ABD hükümeti de Apple’dan, bir saldırganın iPhone’una erişim sağlamasını talep etmiş, ancak şirket bu isteği reddetmişti. FBI, daha sonra cihazın kilidini kendi yöntemleriyle açmıştı.
Benzer olaylar 2020 yılında da yaşandı ve Apple, şifreli iPhone verilerine erişim taleplerini geri çevirdi.
Uzmanlardan uyarı
Siber güvenlik uzmanları ve sivil toplum kuruluşları, hükümetin bu talebinin yalnızca suçluları değil, tüm bireylerin mahremiyetini tehdit ettiğini savunuyor.
İngiltere merkezli Big Brother Watch adlı gizlilik örgütü, bu adımı “endişe verici” olarak değerlendirirken, uzman Lisa Forte, “Suçlular ve teröristler farklı platformlara yönelerek önlem alacaktır. Bu tür yasalar yalnızca sıradan vatandaşın mahremiyetini yok eder” ifadelerini kullandı.
Apple, hükümetin talebine itiraz edebilir ancak mevcut yasalar gereği, bu süreç devam ederken bile talebi yerine getirmek zorunda kalabilir.
Gelişmeler teknoloji dünyasında büyük yankı uyandırırken, Apple’ın bu talebe nasıl bir yanıt vereceği merak konusu olmaya devam ediyor.
