ABD’de yapılan yeni bir araştırma, ülkenin en büyük 28 kentinde toprak seviyesinin ciddi oranda düştüğünü ortaya koydu. 2015 ile 2021 yılları arasında elde edilen uydu radar verileri, bu kentlerin en az yüzde 65’inde toprakta belirgin düzeyde çökme yaşandığını gösterdi.
Araştırmacılara göre, çökme riski altındaki bu kentsel alanlarda yaklaşık 34 milyon kişi yaşıyor. Bu sayı, ABD nüfusunun yaklaşık yüzde 12’sine denk geliyor. Uzmanlar, çökme nedeniyle altyapı hasarları, sel riski ve bina güvenliği gibi ciddi tehditlerin ortaya çıkabileceği uyarısında bulunuyor.
En hızlı çöken şehir: Houston
En hızlı çökme, yılda 10 mm’yi aşan oranlarla Houston’da gözlemlendi. Şehrin yüzde 40’ında toprak, yılda 5 mm’den fazla çökerken, yüzde 12’si yılda 10 mm’yi geçti. Bu durumun başlıca nedenleri arasında yer altı suyu çekimi ile petrol ve doğalgaz faaliyetleri gösteriliyor.
New York, Chicago, Dallas, Fort Worth ve Denver gibi şehirlerde de toprak yılda 2 mm’den fazla çöküyor. Özellikle New York, Las Vegas ve Washington DC gibi kentlerde, zemindeki dengesiz çökmeler altyapıda çatlaklara ve yol, köprü gibi yapılarda bozulmalara neden olabiliyor.
Araştırmacılar, ABD genelindeki büyük şehirlerde 29 binden fazla binanın yüksek ve çok yüksek riskli bölgelerde bulunduğunu belirtti. Virginia Tech’ten jeofizikçi Dr. Manoochehr Shirzaei, bu risklerin “zamanla sessizce ilerlediğini” ve hasarın genellikle ancak ciddi boyutlara ulaştığında fark edildiğini vurguladı.
Yeraltı suyu kullanımı azaltılmalı
Bilim insanlarına göre, şehirlerdeki dikey deformasyon ile yeraltı su seviyeleri arasında güçlü bir ilişki var. Bu nedenle özellikle iç bölgelerde su kullanımının azaltılması, çökme hızını yavaşlatabilir.
Kıyı şehirleri ise deniz seviyesinin yükselmesi, tuzlu su istilası ve fırtına dalgaları gibi ek risklerle karşı karşıya. New Orleans gibi şehirlerde ise yükseltilmiş altyapı sistemleri ve daha iyi drenaj çözümleri gündeme getiriliyor.
