Nottingham Üniversitesi’nden bilim insanları, UK Biobank’ta yer alan 15 binden fazla yetişkinin verileriyle sağlıklı beyin yaşlanmasını tanıyan bir yapay zekâ modeli geliştirdi. Model, pandemiden önce tarananlarla, önce ve pandemi sırasında taranan iki grubun beyin yaşlarını karşılaştırdı.
Pandemide yaşlanma hızı arttı
Araştırmaya göre, pandemi sürecinde insan beyninin yaşlanma hızı ortalama 5,5 ay öne çekildi.
Çalışmayı yürüten nörolog Ali-Reza Mohammadi-Nejad, “COVID geçirmeyenlerde bile belirgin artış gördük. İzolasyon ve belirsizlik gibi faktörler beyin sağlığını etkiledi” dedi.
“Geri dönebilir” ihtimali
Ekipten nörolog Dorothee Auer, verilerin iki zaman noktasına ait olduğunu hatırlatarak, “Gördüğümüz değişikliklerin geri dönebileceğini söylemek mümkün, bu da cesaret verici” değerlendirmesini yaptı.
Çalışmada beyin yaşındaki artışın, bilişsel performansı mutlaka düşürmediği vurgulandı; bilişsel gerileme yalnızca virüsle enfekte olanlarda saptandı.
Kimler daha savunmasız?
Erkeklerde, gri ve beyaz maddede değişimlerin daha belirgin olduğu raporlandı.
Yaşlılar ile sosyal/ekonomik açıdan dezavantajlı gruplarda hızlanmış yaşlanma işaretleri öne çıktı.
Daha önceki çalışmalar, sosyal izolasyonun ve yoksulluğun beyin yapısını etkileyebildiğini göstermişti.
Araştırmacılar, geniş ve uzun soluklu beyin görüntüleme çalışmalarının önemli ipuçları verdiğini ancak neden bu bölgelerin değiştiğini ve bunun davranış ya da biliş üzerindeki etkisini söylemek için daha fazla kanıta ihtiyaç olduğunu belirtti. Auer, “Beyin sağlığını sadece hastalıklar değil, gündelik çevremiz de şekillendiriyor” dedi.
